Algemeen

Als in de tekst van een werkstuk een bron letterlijk geciteerd wordt (of beschreven) kan ook op die plaats de bron vermeld worden. Die bron staat al uitgebreid beschreven in de bronnenlijst, daarom kan hier volstaan worden met een verwijzing tussen haakjes, direct achter het citaat of de parafrase.

Dit overnemen van delen van andermans werk kan op twee manieren:

• Door te citeren (een stukje van de tekst letterlijk overnemen)
• Door te parafraseren (in eigen woorden weergeven)

Standaard worden auteur, jaartal en paginanummer genoemd. Als er geen auteur is wordt de organisatie genoemd, als er geen organisatie is wordt de titel genoemd. De verwijzing valt binnen de zin, de punt die het einde van de zin markeert komt op het einde.

Citeren

Een citaat wordt altijd tussen dubbele aanhalingstekens geplaatst. Het citaat wordt gevolgd door een verwijzing tussen haakjes (achternaam auteur(s), jaartal, paginanummer(s) ), of door de auteur(s) in de tekst te noemen.

Bij internetbronnen worden geen paginanummer(s) genoemd, met uitzondering van genummerde bestanden, zoals een tijdschriftartikel dat als pdf-bestand online is gezet. Bij achternamen worden tussenvoegsels als ‘van de’, ‘de’, etc. in de verwijzing in de tekst ook genoemd. Een citaat uit een boek van Jan de Vries uit 2014 wordt in de tekst (De Vries, 2014, p. 3). Voor de lezer is dan duidelijk dat titel in de bronnenlijst bij de letter D staat.

Citaat met de verwijzing tussen haakjes

• “De eerste stap die je neemt, is in feite een probleem- en situatieanalyse” (Migchelbrink, 2006, p. 68), en deze werkwijze is gevolgd voor het onderzoek.
• “Focusgroeponderzoek is inzetbaar voor thema’s of onderwerpen waarover nog weinig bekend is” (Ketelaar, Hentenaar, & Kooter, 2011, p. 19).

Citaat van een boek, artikel, hoofdstuk, etc. met 3 tot en met 5 auteurs

• Eerste verwijzing
  “Focusgroeponderzoek is inzetbaar voor thema’s of onderwerpen waarover nog weinig bekend is” (Ketelaar, Hentenaar, & Kooter, 2011, p. 19).
• Tweede verwijzing
  “Focusgroeponderzoek is inzetbaar voor thema’s of onderwerpen waarover nog weinig bekend is” (Ketelaar et al., p. 19).

Citaat met de auteur in de tekst

• Migchelbrink (2006) zegt hierover: “de eerste stap die je neemt, is in feite een probleem- en situatieanalyse” (p. 68).
• Volgens Fischer en Julsing (2014) is een aselecte steekproef “het willekeurig trekken van een steekproef uit een bestand” (p. 138) en bij een doelgerichte steekproef “wordt er een steekproef getrokken uit een steekproef” (p. 139).

Citaat van meer dan veertig woorden
Dit wordt in een losstaand, ingesprongen blok weergegeven, zonder aanhalingstekens.

Migchelbrink (2006, p. 68) zegt over de analyse met de 5xW+H-formule:

De eerste stap die je neemt, is in feite een probleem- en situatieanalyse.
In de probleemanalyse oriënteer je je op het aangebrachte handelings-
problem. Om inzicht te krijgen in het probleem en de probleemcontext is
het handig om te werken met de 5xW+H-formule.

Deze formule is toegepast in de volgende casus … [etc.]

Citaat van een internetbron
Bij een internetbron wordt in de tekst alleen de auteur en het jaartal genoemd, nooit de URL. Bij het ontbreken van een auteur wordt de organisatie genoemd en als deze er ook niet is de titel van de webpagina. Bij het ontbreken van een jaartal wordt z.d. (= zonder datum) genoteerd. In de tekst wordt alleen het jaartal genoemd, de complete datum (als deze bekend is) in de bronnenlijst.

• Tekst
  Volgens het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (z.d.) staat de jeugdzorg “onder grote maatschappelijke druk door de aandacht voor gezinsdrama’s en de roep om krachtiger op te treden in de privésfeer”.
  Bronnenlijst
  Centrum voor Ethiek en Gezondheid. (z.d.). Dilemma’s in de jeugdzorg. Geraadpleegd op 10 maart 2015, van http://www.ceg.nl/werk/bekijk/dilemmas-in-de-jeugdzorg
• Tekst
  “De reactie van het Amerikaanse publiek grenst aan hysterie” (Mooy, 2014), en dat blijkt ook uit…
  Bronnenlijst
  Mooy, G. (2014, 6 oktober). Wat moet Nederland doen tegen ebola? Geraadpleegd op 10 maart 2015, van
  http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/28908_wat_moet_nederland_doen_tegen_ebola/

Citaat van meerdere pagina’s
Wanneer een citaat meerdere pagina’s beslaat wordt de letter p verdubbeld, gevolgd door de eerste en laatste pagina van het citaat.

• …en “spitste de onderzoeksvraag zich toe op de wettelijke regelingen” (Migchelbrink, 2006, pp. 73-74).

Citaat van een titel
Neem bij het citeren van een titel de schrijfwijze over zoals in de bronnenlijst. De titel van een boek of webpagina staat cursief en wordt zo overgenomen, zonder aanhalingstekens. De titel van een tijdschriftartikel staat niet cursief, deze wordt overgenomen met dubbele aanhalingstekens. Bij het verwijzen blijft bronvermelding verplicht.

• In Elementaire sociale vaardigheden (Adriaansen & Caris, 2011) staat dat …
• In “Jongeren verleiden uit de criminaliteit te blijven” (Kooijmans, 2016) staat dat …

Parafraseren

Een parafrase is het in eigen woorden weergeven van andermans werk, en wordt gevolgd door een verwijzing tussen haakjes met de achternaam van de auteur(s), het jaartal, en het paginanummer. Het noemen van het paginanummer is niet verplicht maar wordt wel aanbevolen als er naar een specifieke passage verwezen wordt.

Er worden maximaal vijf auteurs genoemd, bij zes of meer wordt alleen de eerste auteur genoemd met de toevoeging “et al.”.

In de bronnenlijst wordt de volledige beschrijving opgenomen. Bij internetbronnen worden geen paginanummer(s) genoemd, met uitzondering van genummerde bestanden, zoals een tijdschriftartikel dat als pdf-bestand online is gezet. Bij achternamen worden tussenvoegsels als ‘van de’, ‘de’, etc. in de verwijzing in de tekst genoemd, het eerste woord met een hoofdletter.

Parafrase van een boek, artikel, hoofdstuk, etc. met 1 of 2 auteurs

• Voor het onderzoek wordt aangeraden eerst het probleem of de situatie te analyseren (Migchelbrink, 2006, p. 68).
• Het wordt aangeraden om voor het onderzoek eerst het probleem te analyseren (Migchelbrink, 2006) en daarna …
• Er worden verschillende methoden voor het verzamelen van data beschreven (Van der Donk & Van Lanen, 2011, p. 152), waarvan …
• Een dataverzameling maken kan op verschillende manieren (Van der Donk & Van Lanen, 2011).

Parafrase van een boek, artikel, hoofdstuk, etc. met 3 tot en met 5 auteurs

• Eerste verwijzing
  Mensen zijn zich niet altijd bewust van bepaalde vormen van gedrag, bijvoorbeeld discriminatie (Baarda, Kalmijn, & De Goede, 2015, p. 15) en …
• Tweede en latere verwijzingen
  Vergeleken met een vragenlijst over gedrag is het observeren van gedrag onpraktisch (Baarda et al., 2015, p. 16) en …

Parafrase van een boek, artikel, hoofdstuk, etc. met 6 of meer auteurs

• Het kost tussen de 30 en 45 minuten om informatie te verzamelen voor een intakegesprek (Baxter et al., 2007, pp. 14-15), en…

Parafrase van een internetbron

• Het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (z.d.) onderscheidt drie vormen van drang of manipulatie in de hulpverlening: a) opties: keuzes sturen met beloning of sancties, b) informatie: achterhouden of verdraaien en c) psychologisch: inspelen op gevoelens.
• Nieuws over Schiphol haalt regelmatig de kranten (Van der Meijden, 1998) en dat blijkt ook uit…

Parafrase van meerdere publicaties

• Om een stelling te onderbouwen kan naar meerdere publicaties tegelijk worden verwezen, alfabetisch gerangschikt en gescheiden door een punt-komma (;):
  …verschillende studies (De Vries, 2011; Jansen & De Boer, 2010; Smit, 2009) laten zien…

Tip: Omdat bij een parafrase niet altijd duidelijk is waar deze begint, kan het handig zijn om de bronvermelding aan het begin van de tekst te vermelden:

• Migchelbrink (2006, p. 68) raadt aan om voor het onderzoek het probleem of de situatie te analyseren.
• In Praktijkgericht onderzoek voor zorg en welzijn (Migchelbrink, 2006) wordt voor het onderzoek aangeraden om eerst het probleem te analyseren en daarna…

Terug naar top